Kontrola wewnętrzna
Opis systemu kontroli wewnętrznej w Banku Spółdzielczym w Sejnach
Cele systemu kontroli wewnętrznej
Celem systemu kontroli wewnętrznej, zgodnie z przepisami ustawy Prawo bankowe, jest zapewnienie:
- skuteczności i efektywności działania Banku;
- wiarygodności sprawozdawczości finansowej;
- przestrzegania zasad zarządzania ryzykiem w Banku;
- zgodności działania Banku z przepisami prawa, regulacjami wewnętrznymi i standardami rynkowymi.
Rola Zarządu i Rady Nadzorczej Banku
- Do obowiązków Zarządu Banku należy zaprojektowanie, wprowadzenie oraz zapewnianie we wszystkich jednostkach organizacyjnych, komórkach organizacyjnych i stanowiskach organizacyjnych Banku, funkcjonowania adekwatnego i skutecznego systemu kontroli wewnętrznej. Zarząd Banku zapewnia niezależność komórki ds. zgodności i środki finansowe niezbędne do skutecznego wykonywania zadań oraz systematycznego podnoszenia umiejętności i kwalifikacji pracowników tej komórki.
- Do obowiązków Rady Nadzorczej należy nadzór nad wprowadzeniem i zapewnieniem adekwatnego i skutecznego systemu kontroli wewnętrznej.
Organizacja systemu kontroli wewnętrzne
- Funkcjonujący w Banku system kontroli wewnętrznej obejmuje funkcję kontroli oraz komórkę do spraw zgodności i jest zorganizowany na trzech, niezależnych poziomach (liniach obrony).
- Na pierwszy poziom (linię obrony) składa się zarządzanie ryzykiem w działalności operacyjnej Banku, w tym stosowanie przez pracowników mechanizmów kontroli ryzyka, a także dokonywanie w ramach obowiązków służbowych pracowników poziomego monitorowania (monitorowania w ramach pierwszego poziomu) przestrzegania mechanizmów kontrolnych poprzez ich weryfikację bieżącą lub testowanie.
- Na drugi poziom (linię obrony) składa się:
-
- zarządzanie ryzykiem przez pracowników na specjalnie powoływanych do tego stanowiskach lub w komórkach organizacyjnych, niezależnie od zarządzania ryzykiem, o którym mowa w ust. 2;
- działalność Stanowiska ds. zgodności pełniącego funkcję komórki do spraw zgodności.
- Na trzeci poziom (linię obrony) składa się działalność audytu wewnętrznego realizowana przez Spółdzielnię Systemu Ochrony Zrzeszenia BPS.
Funkcja kontroli
- Funkcja kontroli jest jednym z najważniejszych elementów systemu kontroli wewnętrznej i ma podstawowe znaczenie dla:
- zapewnienia bezpieczeństwa Banku,
- zapobiegania i eliminacji nieprawidłowości i nadużyć,
- uzyskiwania wymaganej jakości wykonywanych czynności w ramach procesów,
- utrzymania ryzyka działalności na założonym poziomie,
- uzyskania odpowiedniej efektywności i skuteczności działania Banku.
- Zadaniem funkcji kontroli jest zapewnianie przestrzegania mechanizmów kontrolnych dotyczących w szczególności zarządzania ryzykiem w Banku.
- Funkcja kontroli obejmuje stanowiska, grupy ludzi lub jednostki organizacyjne Banku odpowiedzialne za realizację zadań przypisanych tej funkcji – w szczególności:
- stosowanie mechanizmów kontrolnych opisanych w regulacjach wewnętrznych (politykach, instrukcjach, zasadach, procedurach) dotyczących przeprowadzania przez pracowników Banku lub systemy informatyczne operacji, transakcji lub innych czynności wykonywanych w ramach istotnych (kluczowych) procesów Banku,
- niezależnym monitorowaniu przestrzegania mechanizmów kontrolnych polegającym na dokonywaniu weryfikacji bieżącej lub testowania,
- sprawozdawaniu w zakresie działania funkcji kontroli wyników monitorowania przestrzegania mechanizmów kontrolnych, a także wyników działania funkcji kontroli (np. wyników kontroli lub stopnia realizacji odpowiednich planów).
- Działanie funkcji kontroli ma charakter ciągły, jest realizowane na wszystkich etapach poszczególnych procesów, we wszystkich obszarach działania Banku.
Komórka do spraw zgodności
- Funkcję komórki ds. zgodności pełni Stanowisko ds. zgodności. Stanowisko to podlega bezpośrednio Prezesowi Zarządu i ma za zadanie dokonywanie monitorowania przestrzegania mechanizmów kontrolnych, zwłaszcza w zakresie dokonywania testowania pionowego pierwszej linii, a także prowadzenia i aktualizowania matrycy funkcji kontroli; identyfikację, ocenę, kontrolę i monitorowanie ryzyka braku zgodności działalności Banku z przepisami prawa, regulacjami wewnętrznymi i standardami rynkowymi oraz przedstawianie raportów w tym zakresie. Działanie Stanowiska ds. zgodności uregulowane jest w odpowiednim regulaminie zatwierdzanym przez Zarząd oraz Radę Nadzorczą.
- W Banku funkcjonują mechanizmy zapewniające niezależność Stanowiska ds. zgodności. Pracownik na tym stanowisku ma zapewniony bezpośredni kontakt z członkami Zarządu i Rady Nadzorczej.
- Powoływanie osoby na stanowisko ds. zgodności odbywa się za zgodą Rady Nadzorczej. Odwołanie ww. osoby odbywa się za zgodą Rady Nadzorczej po uprzednim wysłuchaniu przez Radę Nadzorczą.
- Pracownik zatrudniony na Stanowisku ds. zgodności posiada kwalifikacje, doświadczenie i umiejętności w zakresie zarządzania ryzykiem braku zgodności występującym w działalności Banku oraz ma dostęp do wszelkich niezbędnych informacji.
- Zarząd jest odpowiedzialny za zapewnienie środków finansowych niezbędnych do skutecznego wykonywania zadań oraz systematycznego podnoszenia umiejętności i kwalifikacji pracownika komórki do spraw zgodności.
Ocena skuteczności i adekwatności systemu kontroli wewnętrznej
Rada Nadzorcza dokonuje, corocznie, oceny adekwatności i skuteczności systemu kontroli wewnętrznej pierwszego i drugiego poziomu Banku w oparciu o następujące dokumenty i informacje:
- wyniki kontroli/przeglądów/audytów zewnętrznych realizowanych przez komórki wewnętrzne i zewnętrzne Banku,
- wyniki audytów realizowanych przez SSOZ BPS,
- wyniki niezależnego monitorowania kluczowych mechanizmów kontrolnych procesów istotnych,
- wyniki badania sprawozdania finansowego przez biegłego rewidenta,
- ocena BION.
W ramach dokonywanej oceny Rada Nadzorcza uwzględnia opinię Komitetu Audytu.